Bên trong "chế độ đạn đạo", hành trình khoang khẩn cấp đáp xuống Trái đất đáng sợ nhất.

Sáng sớm 11/10, theo giờ địa phương, tên lửa đẩy Soyuz đưa tàu vũ trụ Soyuz – MS1 chở hai phi hànhgia Nga, Mỹ lên Trạm Vũ trụ quốc tế (ISS) đã bị hỏng, buộc phi hành gia Nga Alexey Ovchinin và phi hành gia NASA Nick Hague phải thoát và hạ cánh khẩn cấp trong khoang kín (capsule). Các đội tìm kiếm cứu hộ đã dùng trực thăng rà soát và tiếp cận được hai phi hành gia. Hình ảnh ban đầu cho thấy cả hai đều trong tình trạng sức khoẻ tốt.

Tên lửa Soyuz của Nga hôm qua đã rơi sau lần phóng thất bại.

Trong khi giải thích về sự cố này, NASA có nhắc nhiều đến thuật ngữ "ballistic reentry" (tạm dịch: sự hồi quyển đạn đạo) hay và "ballistic mode" (chế độ đạn đạo). Vậy chúng có nghĩa là gì? và làm thế nào hai phi hành gia trở về Trái đất an toàn sau vụ phóng tàu vũ trụ thất bại?

Theo Popsci, chế độ đạn đạo (Ballistic mode) là một cách trở về bầu khí quyển Trái đất thực sự mà các kỹ sư đã tích hợp vào thiết kế của Soyuz đề phòng các tình huống rủi ro bất ngờ như đã xảy ra sáng qua. Đây là lần thứ tư trong lịch sử của chương trình Soyuz phải sử dụng đến chế độ trở về Trái đất như vậy. Có nghĩa là kế hoạch dự phòng của Soyuz đã hoạt động như dự định. Nhưng do phương thức đạn đạo là một kế hoạch cho dự phòng nên phải rơi vào tình huống này chẳng có gì là vui vẻ, nhất là các phi hành gia.

Một khoang kín (capsule) trong sự hồi quyển đạn đạo có nhiệm vụ: giảm tốc độ cực nhanh để đáp mặt đất một cách an toàn. Thay vì một sơ đồ chuyến bay dài, phẳng, hồi quyển đạn đạo lại dốc và ngắn, trái ngược với hồi quyển có điều khiển. Góc hồi quyển của khoang kín tạo ra lực cản khí quyển cần thiết để làm chậm tốc độ rơi của nó.

Đây là một tình huống vô cùng khó khăn đối với các phi hành gia. Phương pháp này gia tăng lực G lên phi hành gia. Chuyến bay tạo ảnh hưởng lớn đến cơ thể thông qua các lực gia tốc. Khi máy bay bay bằng, bay thẳng đều thì các lực đều nằm trong giới hạn chịu đựng của cơ thể. Tuy nhiên, khi thay đổi tốc độ, máy bay sẽ tạo nên lực gia tốc nhất định đối với phi công và sẽ gây nên những phản ứng sinh lý dữ dội liên quan nhiều nhất đến hệ tuần hoàn có thể gây bất tỉnh.

Chẳng hạn, trong suốt quá trình hồi quyển năm 2008 của Soyuz TMA-1, các phi hành gia đã phải chịu đựng tải trọng trọng lực 8G so với 6G mà họ từng trải nghiệm trong một lần hồi quyển có kiểm soát. Hành trình này đã khiến phi hành gia Yi So-yeon của Hàn Quốc phải nhập viện vì các vết thương cơ cổ, và một vết bầm ở cột sống.

Lần hồi quyển hôm qua có vẻ như không bạo lực như sự cố năm 2008. Theo ghi âm cuộc trao đổi giữa Trạm không gian và các chuyên gia điều khiển sứ mệnh, các phi hành gia phải chịu lực G từ 6-7G.

Khoang kín thu phóng trong quá trình hồi quyển đạn đạo, nhưng nó phải duy trì sự ổn định. Nếu Soyuz mất định hướng, khoang kín có thể để lộ cửa thoát thay vì tấm chắn nhiệt làm nhiệt độ tăng lên đến 3.000 độ F (1.649 độ C), sẽ giết chết các phi hành gia. Để tránh số phận này, khoang kín Soyuz xoay quay trục quỹ đạo của nó trên đường rơi xuống để tăng cường sự ổn định, kiểu như một viên đạn được bắn ra từ nòng súng trường.

Phi hành gia Peggy Whitson đã sống sót trong lần hồi quyển đạn đạo hồi năm 2008 và mô tả nó giống như một vụ tai nạn xe hơi gây buồn nôn. "Nó chỉ giống như một người bị va chạm mạnh và ngã lăn xuống", nữ phi hành gia trả lời phỏng vấn CNN. "Tôi cảm thấy mặt tôi bị kéo lại. Rất khó để thở và kiểu như anh phải thở qua đường dạ dày, sử dụng cơ hoành thay vì cơ ngực". Đó là điều xảy ra khi lực G ép một người vào ghế ở mức gấp 8 lần trọng lực bình thường.

Hồi quyển đạn đạo có thể là một chuyến bay thô bạo, nhưng hãy nhớ rằng các phi hành gia đã biết không còn cách nào khác. Các phi hành gia đầu tiên như Yuri Gagarin và John Glenn chỉ thực hiện các phương thức hồi quyển đạn đạo để quay trở lại Trái đất. Cuối cùng, các kỹ sư đã thiết kế ra một khoang kín có thể nâng, làm phẳng sơ đồ tuyến bay và làm cho hành trình bớt nguy hiểm hơn. Tuy nhiên, phương thức cũ vẫn chứng tỏ là một lựa chọn tốt khi có sự cố xảy ra.

Nguồn: VnReview 

Bạn Có Đam Mê Với Vi Mạch hay Nhúng      -     Bạn Muốn Trau Dồi Thêm Kĩ Năng

Mong Muốn Có Thêm Cơ Hội Trong Công Việc

    Và Trở Thành Một Người Có Giá Trị Hơn

Bạn Chưa Biết Phương Thức Nào Nhanh Chóng Để Đạt Được Chúng

Hãy Để Chúng Tôi Hỗ Trợ Cho Bạn. SEMICON  

Hotline: 0972.800.931 - 0938.838.404 (Mr Long)